امیر دیانی -مدیر مسئول: حرکت اقتصاد کشورهای خاورمیانه به سوی بهره برداری هر چه بیشتر نعمت های خدادادی همچون نفت و گاز سالهاست که کشور ما را نیز در این منطقه گرفتار کرده و باعث شده استفاده از دیگر ظرفیت های موجود در کشور به فراموشی سپرده شود.
امیر دیانی- مدیر مسئول: حرکت اقتصاد کشورهای خاورمیانه به سوی بهره برداری هر چه بیشتر نعمت های خدادادی همچون نفت و گاز سالهاست که کشور ما را نیز در این منطقه گرفتار کرده و باعث شده استفاده از دیگر ظرفیت های موجود در کشور به فراموشی سپرده شود.
اقتصاد نفتی که پیش تر نیز بارها بدان اشاره شده است به لحاظ تاریخی از دهه 40 به بعد گریبان اقتصاد ایران را گرفت و مشکلات عدیده ای را به وجود آورد. گره خوردن اقتصاد و سیاست و از طرفی وابستگی به نفت پیامدهای ناخوشایندی همچون بی توجهی به دیگرمنابع کشور، رکود تولید و رانت خواری را در کشور هویدا کرد. زمانی که از اواخر دهه 30 قیمت نفت روند افزایشی به خود گرفت این آسیب ها نیز بیشتر تشدید شد.اما طی سالهای اخیر نیز نتوانستیم از این نعمت خدادادی و اقتصاد نفتی بهره برداری کنیم بطوریکه در زمان افزایش قیمت نفت با مشکل تحریم مواجه بودیم و کشورهای غربی از تحریم نفتی ایران به عنوان ابزاری برای اعمال فشار استفاده می کردند و زمانی که تحریم ها نیز برداشته شد قیمت نفت شیب نزولی پیدا کرد. از طرفی تزربق قیمت نفت به اقتصاد آسیب های دیگری از جمله افزایش تورم، واردات بی رویه کالاها، و عدم رقابت پذیری تولید داخل را متوجه کشور می کند. به نظر می رسد ساختارهای اقتصادی کشور باید از نفت محور بودن که سالها بر زبان مسئولان جاری است تغییر کند و این تغییر ساختار باید در راستای عدم خام فروشی و ایجاد ارزش افزوده و شکل گیری درآمدهای پایدار صورت گیرد. الگوبرداری از کشورهایی همچون عربستان که در راستای منافع نظام سلطه گام برمی دارند و در جهت ضربه زدن به منافع ایران از هیچ کوششی دریغ نمی کنند قطعا ما را در مسیر توسعه با مشکلات فراوانی روبرو می کند بطوریکه هدف گذاری بر مبنای افزایش قیمت نفت و افزایش تولید، ما را در استفاده بهینه از دیگر نعمت های اقلیمی و جاذبه های گردشگری ایران دور می سازد. اخیرا قراردادی با توتال بسته شد و فارغ از نوع نگاه های منتقد و حامی این قرارداد می بینم که همچنان اقتصاد ما به نفت وابسته است که بر سر استفاده و استخراج آن توسط شرکت های داخلی یا خارجی جنگ و دعواست. این در حالیست که ای کاش به جای این همه منازعه بر سر استخراج منابع نفتی بر سر استفاده بهینه از دیگر منابع کشور در راستای اشتغالزایی و شکوفایی تولید و صادرات گام برمی داشتیم.
اما تکیه بیش از اندازه به منابع نفتی مشکل دیگری را نیز طی سالهای اخیر برای اقتصاد ایران به وجود آورده است و آن بحران بانکی است. اولین سئوالی که به ذهن خطور می کند این است که چرا این بحران تا کنون نمود پیدا نمی کرده است.
جدا از بحث نحوه سیاست گذاری و قوانین جاری در کشور باید به این نکته مهم توجه داشت که این بحران سالهاست که در کشور وجود دارد و به دلیل وفور درآمدهای نفتی و تورم های ایجاد شده مدت زمان آن به تاخیر افتاده است. اکنون که درآمدهای نفتی کاهش پیدا کرده و تزریق پول های نفتی به اقتصاد کشور به حداقل رسیده این بحران دامن اقتصاد نفت محور را نیز گرفته است.
«اگر چشم ما به تصمیم بیگانه باشد، به دست بیگانه باشد، به جایی نمی‌رسیم. نفت ما را امروز تقریباً به یک پنجم قیمت رسانده‌اند... اگر چشم انسان به دست دشمن باشد، این اتّفاقات زیاد می‌افتد. اینها تکانه‌های اجتناب‌ناپذیری است که انسان در مقابلش اختیاری ندارد؛ ما باید اقتصاد را جوری بکنیم که در مقابل این تکانه‌ها بتواند محکم بایستد و تحت تأثیر قرار نگیرد.» این جمله فرازی از بیانات رهبر معظم انقلاب در تاریخ 30/10/1394 در دیدار دست اندرکاران برگزاری انتخابات است. مسئولین برای اجتناب از این تکانه ها باید استفاده از ظرفیت های داخلی و حوزه های غیرنفتی را مد نظر قرار دهند تا امروز درگیر امثال بابک زنجانی ها نباشیم.
